دیابت

دیابت بیماری افزایش قند خون است. البته نوعی از دیابت به نام دیابت بیمزه نیز وجود دارد که به دلیل اختلال عملکرد کلیه است و در واقع ارتباطی با قند خون ندارد و صرفا به این نام شناخته می شود.

علاِم کلی انواع دیابت به دلیلی افزایش سطح قند خون شامل افزایش ادرار و نیاز بیشتر به نوشیدن آب است و به دلیل ناتوانی در جذب قند در سلول های بدن، ضعف عمومی و کاهش وزن نیز رخ می دهد.

دو نوع از دیابت نسبت به بقیه انواع شیوع بیشتری دارد

دیابت نوع ۱
دیابت نوع ۱ یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی به سلول‌های تولید کننده انسولین (سلول‌های بتا) در پانکراس حمله می‌کند و آن‌ها را نابود می‌کند. لذا تولید انسولین با اختلال شدید مواجه می شود. بنابراین این نوع دیابت از ابتدا نیاز به درمان مادام العمر با انسولین تزریقی دارد. پیوند پانکراس نییز می تواند درمان کننده باشد.

در این نوع دیابت نیاز به سنجش دقیق روزانه قند خون و تزریق منظم انسولین داریم.این نوع معمولا در سنین نوجوانی تا جوانی آغاز و تشخیص داده می شود. 

دیابت نوع 2
دیابت نوع ۲ اصولاً به عوامل سبک زندگی مرتبط است، از جمله تغذیه نامناسب، کم‌فعالیتی و چاقی. عوامل ژنتیکی نیز نقشی دارند. سن شروع این نوع دیابت معمولا میانسالی بوده است اما در سالهای اخیر به دلیل افزایش شیوع چاقی در نوجوانان، سن شروع این نوع نیز پایین آمده است و حتی در نوجوانان نیز ممکن است دیده شود. 

در دیابت نوع دو دلیل افزایش قند خون، مقاومت سلول ها به انسولین است. یعنی تولید انسولین تا مراحل پیشرفته اختلال شدیدی ندارد.
 تغییرات در سبک زندگی برای پیشگیری از دیابت نوع ۲ بسیار مهم است. این موضوع شامل حفظ وزن سالم، تغذیه متعادل، فعالیت‌های ورزشی و اجتناب از مصرف بیش از حد قند و کربوهیدرات‌ها می‌شود. 

درمان

درمان دیابت نوع یک، انسولین است. گاهی برخی داروهای خوراکی در کنار اسنولین استفاده می شوند.

درمان دیابت نوع دو در قدم اول و اساسی، کاهش وزن و افزایش فعالیت فیزیکی روزانه است. داروهای خوراکی در مرحله اول شروع می شوند و در صورت عدم درمان مناسب و رعایت رژیم غذایی و فعالیت مناسب، در مراحل پیشرفته تر نیاز به شروع انسولین بوجود می آید.

عوارض بیماری دیابت

دیابت در صورت عدم کنترل مناسب قند خون و پیگیری دقیق درمان، در دراز مدت عوارض بسیار وخیمی دارد. این عوارض به دلیل بالا بودن قند خون و رسوب این قند در رگ ها و بافت های مختلف بدن است. این رسوب کل دستگاه ها و ارگان های بدن را درگیر کرده و به مخاطره می اندازد. مهمترین عوارض دیابت عبارتند از:

درگیری عروق قلبی و خطر سکته قلبی

درگیری عروق مغزی و سکته مغزی

درگیری عروق کلیه و نارسایی کلیه

بیماری فشار خون

درگیری و خونریزی در عروق چشم و ایجاد کوری، فشار بالای چشم، آب مروارید(کاتاراکت)

درگیری عروق پاها و زخم های دیابتی

درگیری سیستم ایمنی و مستعد شدن به عفونت های شدید و گاها مرگبار مثل موکور

خشکی پوست و ریزش مو

عدم بهبود مناسب زخم ها و عفونت محل زخم

درگیری اعصاب و ایجاد عوارضی مانند اختلال دفع ادرار و مدفوع، ناتوانی جنسی، دردهای مزمن دست و پا، فلج عضلات مختلف و غیره

جهت پیشگیری و درمان این عوارض، مهمترین اقدام کنترل مناسب و دقیق قند خون است. همچنین لازم است که پیگیری از نظر تشخیص زودرس این عوارض به شکل زیر انجام شود:

در تمام مبتلایان به دیابت نوع دو از همان زمان تشخیص و در مبتلایان به دیابت نوع یک از پنج سال بعد از تشخیص بیماری، مراجعات به متخصص به شکل سالانه جهت بررسی قلبی، چک فشار خون، معاینه چشم، آزمایشات عملکرد کلیه، معاینات اعصاب و پاها باید انجام شود. همچنین مبتلایان باید هر روز ئاهای خود را به دقت معاینه کنند و به محض بروز هرگونه زخم به پزشک مراجعه کنند. همچنین باید بسیار مراقب آسیب ندیدن پاها باشند و از پوشیدن کفش های نامناسب خودداری کنند.